مخاطرات سفرهای هوایی، ریلی و جادهای در ایران درحالی روبه افزایش است که در حدود ۳۱۲ طرح عمرانی ملی در حوزه راه و حملونقل بهصورت نیمه کاره وجود دارد.
کارشناسان معتقدند اتمام این طرحها میتواند خطرهای سفر در ایران را تا حد زیادی کاهش دهد اما مسائل و محدودیتهای مالی عملا باعث شده این طرحها سالها بهصورت نیمهکاره باقی بمانند و با شرایط رکودی فعلی هم نمیتوان امید زیادی به بازشدن بخت این طرحها داشت.
طرحهای نیمهتمام عمرانی با توجه به میل بالای مسئولان به کلنگزنی در سالهای گذشته تا حدی افزایش یافته است که در بخش راه و شهرسازی بهعنوان اصلیترین مجری پروژههای عمرانی، 510طرح نیمهتمام روی هم تلنبار شده است. از این تعداد 312 طرح مربوط به بخش راه و حملونقل است که همچنان به سرانجام نرسیده است.
طبق برآوردهای وزارت راه و شهرسازی اجرای طرحهای نیمهتمام در بخش راه و شهرسازی با نرخهای سال92 به 150هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. این میزان طرح در بخش راه در حالی روی زمین مانده است که مجموع بودجه عمرانی تخصیص یافته در سال92 به 12هزار میلیارد تومان رسیده است. رئیس مجلس شورای اسلامی در اظهارنظری نسبت به کلنگزنیهای بیش از حد انتقاد کرده و اتمام پروژههای نیمهتمام را نیازمند 400هزار میلیارد تومان اعتبار دانسته است.
در شرایط فعلی وضعیت استفاده از فاینانس خارجی برای پروژهها بهدلیل وجود تحریمهای بینالمللی نیز چندان مساعد نیست. از سوی دیگر بدحسابی دولت در عدمپرداخت مطالبات پیمانکاران داخلی موجب شده تا بخش خصوصی داخلی نیز توان سرمایهگذاری و مشارکت در پروژهها را از دست بدهد. دولت پیشبینی کرده است که در برنامه خروج از رکود با انتظار اوراق صکوک، 20هزار میلیارد تومان از بدهی پیمانکاران را بپردازد تا شاید این بخش امکان فعالیت جدید را پیدا کند.
312طرح نیمه تمام در بخشهای جادهای، ریلی و هوایی قرار دارند که تکمیل آن میتواند، مخاطرات سفر را کاهش دهد. تلفات 21هزار نفری در حوادث جادهای در کنار حوادثی که در بخش ریلی و هوایی رخ میدهد، نیاز به تکمیل این طرحها برای افزایش ایمنی حملونقل را بیشتر نمایان ساخته است.
طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی برنامه اولویت دولت تکمیل طرحهای با پیشرفت فیزیکی بالای 80درصد و همچنین پیشبرد طرحهای خاص ازجمله طرحهای حائز اهمیت حیاتی نگهداری و ایمنسازی شبکهها، طرح تکمیل و توسعه فرودگاه امامخمینی، طرح آزادراه تهران - شمال و... است. تکمیل فرودگاه امام، امکان جابهجایی فرودگاه مهرآباد را فراهم خواهد ساخت و مخاطرات این بخش را کاهش میدهد. در بخش راه نیز، تکمیل طرحهایی نظیر آزادراه تهران- شمال و یا حتی اتمام طرحهای تعریض در جاده هراز و فیروزکوه میتواند به کاهش تلفات جادهای و ازبینرفتن ترافیک جادهای در این بخش منجر شود. با وجود این اما سقف زمانی برای تکمیل این طرحها دائما تغییر میکند و دوره زمانی طولانیتری برای آن درنظر گرفته میشود.
روزنامه همشهری/ 31 مرداد 1393